Olağan yollarla bebek sahibi olamayan çiftlerin tercih ettiği tüp bebek usulünde muvaffakiyet oranını yükselten kimi faktörler bulunmaktadır. Günümüzde epey yaygın kullanılan tüp bebek tedavisi süreci için kullanılan spermin ve rahime yerleştirilen embriyonun kalitesi, başarılı bir gebelik için değerli bir parametre olarak ortaya çıkıyor. Medicana Bahçelievler Hastanesi Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Yavuz Aydın, tüp bebek tedavisi hakkında açıklamalarda bulunurken, sperm ve embriyo kalitesine dikkat çekti.
TÜP BEBEK SÜRECİ
Tüp bebek tedavisi hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Yavuz Aydın, “Tüp bebek süreci, olağan yollarla başarılı bir gebelik sonucuna ulaşamayan çiftlerde başvurduğumuz bir formül. Bu metotta bayanın yumurtalıklarından olgunlaşmış yumurtaların toplanması ve erkekten de sperm alınması gerekiyor.” dedi.
Bayanlarda yumurta toplama sürecinden evvel yapılan prosedürlere de değinen Prof. Dr. Aydın, “Çeşitli prosedürler uygulayarak yumurtalıkların uyarılmasını ve istediğimiz ölçüde yumurta üretmesini sağlıyoruz. Yumurta toplama için uygun vakit dilimi geldiğinde ise ultrason eşliğinde vajinadan yumurta toplama sürecini gerçekleştiriyoruz. Vajinal bölgeden yumurta toplama süreci gerçekleştirilemiyorsa karından abdominalultrason eşliğinde yumurta toplama süreci de yapılabiliyor. Toplanan yumurtaları besi ortamına aktarıyoruz ve bir sonraki sürece kadar sağlıklı kalmalarını sağlıyoruz.” diye konuştu.
Prof. Dr. Aydın, sperm alınması süreci ile ilgili olarak da, “Tüp bebek süreci için erkekten de sperm alınması gerekiyor. Ekseriyetle erkek mastürbasyon yoluyla ejakülat oluşturuyor ve ejakülattaki sıvılardan spermler ayrılarak sürece hazır hale getiriliyor. Birtakım durumlarda erkekten sperm almak için testise bir iğneyle girerek dokudan aspirasyon yapmak gerekebiliyor. Bu biçimde elde edilen spermi döllenme için kullanabiliyoruz. Elde edilen yumurta ve spermler farklı metotlarla döllenebiliyor. Fertilizasyonun, döllenmenin gerçekleşmesi için yumurta ve spermleri bir kapta karıştırarak makul bir saat boyunca inkübe ediyoruz. ICSI (intrasitoplazmik Sperm İnjeksiyonu) olarak isimlendirilen bir başka teknikle ise tek bir spermi olgun bir yumurtaya enjekte ederek döllenmeyi gerçekleştirebiliyoruz.” halinde konuştu.
“TRANSFER İÇİN EN SAĞLIKLI EMBRİYOLAR SEÇİLİYOR”
Prof. Dr. Aydın, döllenmeden sonra embriyolojik çalışmaların başladığının altını çizdi. Prof. Dr. Aydın kelamlarına şöyle devam etti: “Döllenme sonucu oluşan yapıya zigot ismi verilir. Daha sonra bu zigot hücre bölünmeleri ile embriyo halini alır. Embriyo, vakitle gelişerek bebeği oluşturuyor. Embriyonun sağlıklı olması, ilerleyen devirde başarılı gebelik bahtını epeyce etkileyen bir durum. Bu nedenle embriyoloji, anne rahmine transfer edilecek embriyonun sağlıklı olması ile ilgili çalışmalar yapıyor. Tüp bebekte muvaffakiyet talihini artırmak için birden fazla yumurta döllenerek birkaç tane embriyo elde ediyoruz. Bu embriyolar anne rahmine nakledilmeden evvel bir mühlet laboratuvar ortamında gelişiyor ve biz de bu süreçte embriyoları müşahede altında tutuyoruz.”
Embriyo transferi ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Aydın, “Nakil sırasında en sağlıklı embriyoların kullanılmasını hedefliyoruz. Bu nedenle laboratuvardaki embriyoları, döllenmeden itibaren belli aralıklarla değerlendirmeye tabi tutuyoruz. Embriyodaki hücre sayısı, hücrelerin görünümleri üzere parametreleri kıymetlendirerek en sağlıklı embriyoyu belirlemeye çalışıyoruz. Daha sonra annenin yaşına bağlı olarak, en sağlıklı bir ya da iki embriyoyu rahme transfer ediyoruz.” açıklamasında bulundu.
SPERM KALİTESİNİN EHEMMİYETİ
Embriyo kalitesini etkileyen faktörlerden biri olan yumurta kalitesinin pek çok kişi tarafından bilindiğini lakin sperm kalitesi konusundaki farkındalığın daha az olduğunu söz eden Prof. Dr. Aydın, “Sperm kalitesi, embriyo kalitesini etkileyen en kıymetli faktörlerden birisi. Sperm kalitesi dediğimiz vakit ejakülattaki sperm sayısı, hareketliliği ve halini kast ediyoruz. Olağan yollarla döllenmenin gerçekleşebilmesi için tüm bu özelliklerin optimal seviyede olması gerekiyor. Lakin kimi hormonal bozukluklar, testis hastalıkları üzere durumlarda ve bilhassa 50 yaş üzeri erkeklerde sperm kalitesinde düşüş gözlemliyoruz. Lakin sperm kalitesinde düşüklük olması bebek sahibi olmaya mani değil. Spermin testisten aspirasyonla alındığı ve döllenmenin ICSI prosedürüyle gerçekleştirildiği tüp bebek süreci, sperm kalitesi düşük erkeklerin de bebek sahibi olmasına yardımcı olabilir.” dedi.
Prof. Dr. Aydın, kelamlarını şöyle tamamladı: “Sağlıklı beslenmek, ülkü kiloda olmak, sistemli antrenman yapmak pek çok hususta olduğu üzere sperm sıhhati üzerinde de olumlu tesire sahip. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak da sperm sıhhatini muhafazaya yardımcı oluyor. Sigara kullanan erkeklerin de sigarayı bırakması sperm sıhhatini açısından büyük kıymet taşıyor.”