Uzmanlar, bilhassa ergenlerde depresyon sıklığında çok fazla artış olduğunu ve tam kapanma devrinde çocuk ve ergenlerde görülen bu durumun daha da ağırlaşacağını söylüyor. Pandemide çocuk ve ergenlerde görülen depresyon artışıyla kliniklere de müracaatın arttığını belirten İstanbul Gelişim Üniversitesi Psikoloji Kısmı Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Canan Teşhistir, tam kapanmanın çocuklar üzerindeki tesirlerini azaltabilmenin yollarını anlattı.
“TAM KAPANMA ÇOCUKLARI ZORLAYACAK”
Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Canan Teşhistir, “Çocuklar, ruhsal açıdan daima konutta olmanın, çok fazla kimseyle görüşmemenin kahrını yaşıyorlar. Biraz daha depresifler. Bir kısmının derdi fazla, takıntıları arttı. Bilhassa virüsle ilgili ailede rastgele bir kronik hasta varsa öldürme riskinin artırması nedeniyle ‘ya anneme babama bir şey olursa kaygısıyla’ gelen çocuklar çok. Başlarda tahminen bilinmezlik vardı lakin süreç uzadıkça umut azalıyor. Çocuklar ve gençler artık çok fazla sıkıntıyla kliniğe başvuruyor.” diyerek gençlerde bazen ilaç tedavisi uygulamak zorunda kaldıklarını tabir etti.
Çocuk ve ergenlerin tam toplumsallaşması gereken vakitte olduklarını söz eden Doç. Dr. Canan Teşhistir, ne kadar telefon ya da toplumsal medya aracılığıyla irtibatta olsalar da bunun okula gitmenin yerini tutmayacağını söyledi ve çocukların bu devirde rutinlerinin bozulduğunu tabir ederek kelamlarına şöyle devam etti: “Sabah kalkıp okula gitmiyorlar, spora giden gençler buna devam edemiyor. Çok fazla ekran bağımlılığı oluştu zira daima evdeler. Fizikî hareketlilikleri yok. Tam kapanma da aslında beklediğimiz bir haberdi fakat tekrar de bu durum insanın tabiatına aksi. Beşerler, dışarı çıkmayacak olsa bile özgürlüğü elinden alınmış üzere hissediyor. Üç hafta kısa mühlet değil, tam da havaların güzelleştiği devir. Bu devirde çocuklar zorlanacak. Bilhassa baktığımızda otizmli ve hiperaktif çocuklar günün bir kısmını dışarda geçirdiklerinde bu durum onlara uygun geliyor. Tam kapanma periyodunda ise çocukların sitelere dahi çıkılması istenmiyor. Site idarelerine de ikaz gelmiş. Bu da üç hafta tam meskende kalmak demek. Yani bu da hareketi, dışarı çıkmayı seven çocuklar için eziyet üzere bir şey.”
“KAVGALAR ARTABİLİR”
Pandemide mutsuzluk, anlamsız hayat hissi, gayelerde şaşırma, ders çalışan başarılı çocuklarda muvaffakiyetin düşmesi, ders çalışmaya karşı ilgide azalma, olağanda toplumsal olan bir çocukta bile içe kapanma, anne babadan, hobilerinden uzaklaşma üzere durumlara şahit olduğunu belirten Doç. Dr. Canan Teşhistir, “Ebeveynlerin gerginliği de çocuklara yansıyor. Çocuklar bir sorun olduğunda onlara bakarak bunun önemli olup olmadığına karar veriyorlar. Ebeveynin gerginliği arttıkça meskendeki arbede ve gerginlik de artıyor. Tam kapanma devrinde çok fazla iç içe olmak bu durumu tetikleyebilir. Ayrıyeten bu periyotta ekran karşısında çok fazla vakit geçirecekler. Bu da uyku problemleri, sonluluk, dikkat sorunu, ders çalışmamak, derse odaklanamamak durumlarında artış demektir.” dedi.
Gençlerde çok ağır olaylarda ilaç tedavisi uyguladıklarını belirten Doç. Dr. Teşhistir, antidepresan tipi ilaçların çocuklarda ve ergenlerde kullanılabildiğini ve kimi hastalarına ise ilaç ile terapiyi birlikte uyguladıklarını söyledi. Depresyonun kolay bir durum olmadığına vurgu yapan Teşhistir, “Pandemide ilaç kullanımı arttı. Hatta bazen çocuklardaki depresyon ağırlaştıkça onları intihar fikirlerine itmeye başlıyor. Olağanda hiç sorun yaşamayan ergene artık hayat çok anlamsız geliyor ve intihar etmeyi düşünüyor. Buna teşebbüste bulunabiliyorlar. Ergenlikte mevt sebepleri ortasında en sık yer alan şeylerden biri de intihardır. İntihar düşünen ergen pandemide çok fazla var. Bu türlü durumlarda ergenin güvenliği için yatarak tedavi uyguluyoruz. Bu yüzden çocukları ciddiye almak çok ehemmiyet taşıyor.” açıklamasında bulundu.
Doç. Dr. Canan Teşhistir, meskende geçirilecek üç hafta için çocuk ve ergenlere şu tavsiyelerde bulundu: “Bu süreçte konutta yapabilecekleri aktiviteleri düşünsünler. Mesela yapboz, fotoğraf, boyama yapabilir ya da müzik aleti çalabilirler. Bu periyot aile bağlarını güçlendirmek için büyük fırsat. Bir ortaya geldiklerinde muhabbet edip çeşitli oyunlar oynayabilirler. Sinema izleyip eski anılarını konuşabilirler. Bazen de arkadaşlarıyla manzaralı arayıp online ortamdan bir ortaya gelebilirler. Bu periyotta olumlu tarafından bakıp umutlu olmak çok kıymetlidir. Zira umut varsa her şey var demektir.”