Koronavirüsle uğraşın en ön safında yer alan fedakar sıhhat çalışanları, 1 yılı aşkın müddettir hayat kurtarmak için ellerinden geleni yapıyor.
İstanbul’da sağlıkçılar, virüs ya da farklı hastalıklar nedeniyle annelerinden ve ailelerinden uzakta tedavi gören çocuk ve bebek hastalara şefkat ve özveriyle yaklaşıyor.
AİLELERİNİN YOKLUĞUNU HİSSETTİRMİYORLAR
Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, annesi yahut babası koronavirüs nedeniyle farklı servislerde, hastanelerde tedavi gören ve bu süreci onlardan başka atlatmak zorunda kalan çocuklara mesken sahipliği yapan hastanelerden biri.
Tabiplerden hemşirelere ve hasta bakıcılara kadar tüm çalışanlar, koronavirüs ya da farklı hastalıklar nedeniyle tedavi gören, annesi ve babası kendisine refakat edemeyecek durumda olan bebek ve çocuklara, ailelerinin yokluğunu hissettirmemek için büyük efor gösteriyor.
“SAĞLIK İŞÇİMİZ ONLARA DAYANAK VERDİ”
Hastanede koronavirüs salgınının yayılımını önlemek hedefiyle çeşitli tedbirler alınırken, daha evvel Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kısmı’nda bulunan çocuk oyun alanları ve oyuncaklar da bu önlemler kapsamında kaldırıldı.
Hastane Başhekimi Necdet Sağlam, hastanede koronavirüs testi olumlu ve negatif olan bireylerin bir ortaya gelmeyecek halde planlama yapıldığının altını çizerek, “Çocuk hastalarımızla ilgili tıpkı prosedür uygulandı. Bilhassa işçimizle çocuk ve bayan doğum hastaları ortasındaki duygusal bağlar daha kuvvetli oldu. Bazen hasta çocukları çalışanımız beslemek, onlara sahip çıkmak zorunda kaldı. Annelerin çocuklarından ayrıldığı, refakatçilerin olmadığı periyotlarda sıhhat işçimiz onlara takviye verdi.” dedi.
“OKULLARDAN BULAŞMAYLA İLGİLİ ÖNEMLİ MÜŞAHEDELERİMİZ VAR”
Koronavirüse yakalanan çocuk hasta sayısında bariz artış gözlemlendiğine dikkati çeken Sağlam, “Çocuk hasta sayısındaki artış, toplum içerisindeki oranla aşağı üst tıpkı. ‘Üç dalgadan birinci ikisinde az çocuk hasta oluyor da üçüncüsünde çok hasta oluyor’ üzere bir izlenim edinmedik. Çocuklarda daha çok sekonder enfeksiyonlarda yahut Kovid-19 sonrası külfetli tabloda MIS-C denen bir sendrom var. O da burada başarılı bir formda tedavi ediliyor. Lakin çocukların hareketlerinden, okullardan bulaşmayla ilgili önemli müşahedelerimiz var.” diye konuştu.
Sağlam, salgın sürecinde sıhhat çalışanlarının değerli fedakarlık yaptığını vurgulayarak, “Ailelerinden, kendi sıhhatlerinden fedakarlık yaparak hastalarına önemli halde sahip çıktılar. Bu mevzudaki hassasiyeti toplumumuzdan da beklemek sıhhat çalışanlarının hakkıdır. Bu mevzuda toplumumuzun hassas olmasını temenni ediyorum.” tabirlerini kullandı.
KORONALI HASTALAR ÖZEL SERVİSTE TUTULUYOR
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kliniği İdari Sorumlu Prof. Dr. Betül Sözeri, çocuk hastalardaki semptom sıklığında büyük değişiklik olmadığına lakin temaslı hasta sayısının giderek artış gösterdiğine işaret ederek, şu bilgileri verdi:
“Semptomatik hastadan fazla temaslı çocuk hastaları geçen seneye nazaran daha sık görüyoruz. Acil serviste öksüren, boğazı acıyan, burnu tıkanık olan çocuk hastaları çok sık görüyoruz ve her başvuran hastadan PCR örneklemesi alıyoruz. PCR örneklemesi yaptığımız hastalarda yaklaşık yüzde 60-70 oranında pozitifllik saptıyoruz. Çocuk hasta kliniğine ve çocuk acil servis kliniğine Kovid-19 semptomlarıyla başlayan hastaları akciğer sorunları içindeyse, oksijen muhtaçlıkları varsa, yaşları küçükse beslenemiyorsa yahut diğer sorunları, öteki hastalık bulguları varsa hastaneye yatırarak izliyoruz.
Kovid-19 olumluluğunu bildiğimiz hastaları yatırdığımız özel bir servisimiz var. Enfeksiyondan 5-6 hafta sonra ortaya çıkan, Kovid-19 komplikasyonu olarak bilinen multisistem inflamatuar sendrom bulgularıyla gelen hastalarımız oluyor. Bu hastaları birden fazla vakit genel pediatri servisinde, büyük çoğunluğunda da romatoloji servisinde takip ediyoruz. MIS-C tablosundaki hastaların yaklaşık yüzde 20-25’inin ağır bakım muhtaçlıkları, vakit içinde plazma değişimleri yahut yüksek doz kortizon tedavisi muhtaçlıkları olabiliyor. Çoğunlukla 10 gün içinde hastalar toparlanıp taburcu edilebiliyor. Daha sonra onları poliklinikte takip ediyoruz.”
“YOĞUN BAKIMA MUHTAÇLIKLARI GELİŞEBİLMEKTE”
Koronavirüs bulgularıyla gelen çocuk hastalarda hastalığın seyrinin erişkin hastalardaki kadar agresif olmadığına değinen Sözeri, “Ciddi teneffüs yetmezliği, entübe olma ihtiyacı teneffüs bulgularıyla ağır bakıma yatan hasta sayımız epeyce az. Altta yatan önemli akciğer komplikasyonları olan, serebral palsi olan, zati kronik akciğer hastalığı olan hastaların genelde Kovid-19 enfeksiyonlarından ağır bir formda etkilenerek ağır bakıma muhtaçlıkları gelişebilmekte.” dedi.
“BU ÇOCUKLARA DAHA FAZLA İLGİ GÖSTERMEYE ÇALIŞIYORUZ”
Sözeri, koronavirüslü çocuk hastanın yanında kesinlikle refakatçi kaldığını, çocuk hastaların tek başına hastanede kalmasının yasal ve idari açıdan mümkün olmadığını belirterek, şunları anlattı:
“Çocuğun yanında kalacak refakatçisi de bazen Kovid-19 olumlu olabiliyor. Diyelim ki çok küçük bir bebek annesiyle kalmak durumunda ve anne müspet. Bu durumda annenin tedavi süreçlerinde gerekiyorsa erişkin enfeksiyon hastalıklarıyla konsültasyonlarını gerçekleştiriyoruz ve refakatçiye de çocuk hastaya da bakımı sağlayabiliyoruz. Ancak sağlıklı çocuğa bakabilecek bir refakatçinin kalmasını tercih ediyoruz. Kovid-19 salgınından sonra anneleri, babaları hastalanmış konutta ona bakabilecek kimse olmadığı, genel durumu makûs olduğu için ağır bakımda yahut serviste yatan çocuklar bizdeki duygusallığı biraz daha artırdı.
Hem hemşirelerimiz hem de tabiplerimiz bu çocuklara daha fazla ilgi göstermeye çalışıyoruz. Bilhassa hemşirelerimiz giydirme, banyolarını yaptırma, elleriyle besleme üzere süreçlerde merhametle ve sevgiyle hizmet ediyorlar. Hiç kimsenin bu hizmeti yaparken beklentisi yok, pek gönülden, içinden geldiği üzere beşerler çocukların, hastaların annesi, ablası, kız kardeşi, ağabeyi olarak elinden gelen her türlü dayanağı veriyor.”
“ÇOCUKLARIN YANSILARI DAHA DOĞAL OLUYOR”
Acil Servis çocuk doktoru Ertuğrul İnan da salgın periyodunda erişkinlere yönelik yaklaşımın çocuklara yönelik yaklaşımlarından farklı olduğunu lisana getirerek, şöyle devam etti:
“Kovid-19 olan, Kovid-19 olmayan, Kovid-19 kuşkulu olan hastalara yaklaşımımız başka farklı ve hepsini itinayla ayırt ederek yapmaktayız. Kovid-19 hastalarımızı başka bir kısma, Kovid-19 olmayan hastalarımızı farklı bir kısma yatırıyoruz. Sürüntü örneklerimizi alırken ailelerden de dayanak alıyoruz. Çocuklar için bu süreç biraz daha güç. Sürüntü örneği alırken biraz latifeyle karışık anlaşarak örnek almaya çalışıyoruz.”
Ağır bakım hemşiresi Miraç Koç, çocuk ağır bakımda kendilerine seslenilmesiyle memnun olduklarını tabir ederek, “Güldüklerinde, eğlendiklerinde, bize muhtaçlıkları olduğunda işe yaramış hissediyoruz. Yaptığımız meslekte zati karşılık beklemiyoruz lakin bize gereksinim duyduğunu ve güvenildiğini görünce keyifli oluyoruz. Bizden mama alması, bize ahenk sağlaması daima itimat belirtisi. Onlar bize güvendikçe biz de memnun oluyoruz. Çocukların reaksiyonları daha doğal oluyor zira o yüzden bizle ilgilenmeleri, bize muhtaçlık duymaları çok güzelimize gidiyor.” diye konuştu.
“ONLARIN YAŞADIĞI ZORLUĞUN FARKINDAYIZ”
Çocuk Enfeksiyon Servisi hemşiresi Kübra Öz de koronavirüs salgını başladığından bu yana pandemi servisine dönüştürülen servislerinde 0-18 yaş ortası koronavirüs hastalarının tedavilerini yürüttüklerini lisana getirerek, şunları anlattı:
“Bazı çocukların anne ve babaları da olumlu olduğu için diğer servislerde yahut ağır bakımda yatıyor. Çocuklar tek kalabiliyor yahut öbür akrabaları gelebiliyor. O süreçte bizi abla olarak görüyorlar. Esasen daima yanlarındayız. Sahiden onların yaşadığı zorluğun farkındayız ona nazaran müdahale etmeye çalışıyoruz. Servisimizde yatan bir hastanın annesi de Kovid-19 nedeniyle öbür bir hastanede yatıyordu. Vefat ettiğini öğrendik ve çocuğun bundan haberi yoktu, yanında halası kalıyordu. Ona çok üzülmüştüm.”
“İÇİMİZDEKİ TÜM ANNELİK VE BABALIK HİSLERİNİ ONLARA YANSITIYORUZ”
Yenidoğan Kliniği’nde ebe olarak çalışan Leyla Yüksel ise koronavirüs tanısı konan annelerin bebeklerinin tedavisinde misyon aldığını belirterek, “Anneler ağır bakımda tedavi gördükleri için bebeklere de Kovid-19 müspet muamelesiyle tedavi uyguluyoruz. Bebeklerimizden biri 33 haftalık. Anne Kovid-19 olumlu olduğu ve durumu ağırlaştığı için acil doğum kararı alındı. Emzirme reflekslerinde pasif duruma düşmemesi için idmanlar uyguluyoruz. Tedavilerimizin ve hemşirelik teşebbüslerimizin yanı sıra bebeklerimizin anneleri yanlarında olmadığı için şefkat ve özveriyle yaklaşıyoruz.” dedi.
“Merak etmesinler. Tüm hemşireler tıpkı özveri ve sevgiyle bağlılar lakin yenidoğan hemşirelerinin ekstra bebek sevgisi ve merhameti olduğuna inanıyorum. Bebekler burada güvendeler, inançta olmalarının yanı sıra tüm sevgimiz ve içimizdeki tüm annelik ve babalık hislerini onlara yansıtarak bakım ve uygulamaları yapıyoruz.”
“TABURCU EDİLECEĞİM İÇİN GÜZEL HİSSEDİYORUM”
Işık Dilara Gök de 4,5 yaşındaki oğluna refakat ettiğini belirterek, kendisinin aralık ayında koronavirüse yakalandığını, o süreçte eşinin testinin negatif çıktığını anlattı. Gök, “Üzerinden 4 ay geçti. Cuma günü kreşten oğlumun kustuğu haberini aldık ve hastaneye geldik. Hastanede ateşli ve ishalli bir durum yaşadık. Hastaneye yatışımız planlandı. Bütün tetkiklerimiz yapıldı, serum takılıyor pek düzgünüz.” dedi.
Çocuk servisinde tedavi altına alındığından bu yana 10 gün geçtiğini kaydeden Yusuf Ergün de “Ateş ve öksürüğüm vardı. Hastanede test yapıldıktan sonra müspet olduğumu öğrendim. Fazla ağrım olmadı lakin taburcu edileceğim için düzgün hissediyorum.” diye konuştu.
Yusuf’a refakat eden ablası Necla Ergün de kardeşinin kronik astımı olduğunu ve koronavirüs tedavisinin tamamlanmasının akabinde taburcu edileceğini söyledi.