Kulağa özel bir tanım üzere gelse de, aslında rastgele bir pilav temcit pilavı olabilir.
Temcit pilavının özelliği iftardan kalması yahut iftardan sonra yapılarak sahura kadar bekletilmesi, sahur vakti de ısıtılarak tekrar sofraya sürülmesidir.
Birebir vakitte bir olayın yahut durumun tekrar tekrar gündeme getirilmesini eleştirmekte kullanılan bir tabir halini almıştır.
İşte Temcit pilavının merak edilen öyküsü, manası ve tanımı..
TEMCİT PİLAVI NEDİR
Temcit pilavı, sahurda yenen pilavdır.
Temcit pilavı ismini Ramazan aylarında sabah ezanından evvel okunan ve sahura kalkamayanların kalkmasını kolaylaştırmayı amaçlayan ve özel bir makamı olan ilahilerden alır.
Bu ilahiyi duyup uyananlar kalkıp pilavlarını ısıtırlar, yerler ve sonraki gün tutulacak oruca hazırlanırlar.
“TEMCİT PİLAVI ÜZERE ISITMAK”
Mecazi manada temcit pilavı ise sık sık tekrarlanan ve bu nedenle karşıdaki kişiyi bıktıran kelamlara denir.
İSLAM’DA TEMCİT GELENEĞİ
İslâm ümmeti, Allah Resûlü”nün başka sünnetlerine karşı gösterdiği hassasiyeti sahur, iftar, iftarda ivedi etme, iftar sofralarına muhtaçlık sahiplerini çağırma üzere bahislerdeki sünnetinde de göstermiş, tarih boyunca bu heyecan artarak devam etmiştir.
Hz. Bilâl”in oruç tutacak olanları sahura kaldırmak için okuduğu ezandan hareketle Osmanlı devrinde sahur vaktini duyurmak için Allah”a hamd ve övgü, Peygamberine salât ve selâm okunmuştur.
“Temcit” ismi verilen bu uygulamaya atfen lisanımızda “temcit pilavı” biçiminde bir tabir oluşmuştur. Çünkü o günlerde akşamdan hazırlanmış pilavlar, sahur vaktinde temcidler okunurken çıkarılır, ısıtılır ve sahur yapılırdı.
Osmanlı”daki bu geleneğin yerini daha sonraları, oruç tutanları uyarmak üzere caddelerde mâniler eşliğinde davullar çalan Ramazan davulcuları almıştır. Hayat koşullarıyla değişen ve günümüzde giderek azalan bu uygulamalar, toplumda canlı olarak yaşanan Ramazan sevincinin birer göstergesidir.
TEMCİT PİLAVI TANIMI
Temcit pilavı, Türk mutfaklarında sıklıkla pişirilen pirinç pilavından farklı değildir. Nohutlu, tavuklu, etli olarak pişirilebilir.
Temcit pilavı gereçleri
- 500 gram dana kuşbaşı
- 1 adet kuru soğan
- 1 su bardağı erişte
- 1 su bardağı nohut
- 2 su bardağı pirinç
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 1 çay bardağı sıvı yağ
- 5 su bardağı su
- 1 tatlı kaşığı karabiber
- 1 tatlı kaşığı tuz
Temcit pilavı yapılışı
Nohut akşamdan ıslatılır, sonraki günü yumuşayana kadar haşlanır.
Etin üzerine ince kıyılmış soğan az tuz ve 5 su bardağı su eklenir, tencerede ya da düdüklü tencerede pişirilir.
Tencereye tereyağı ve ayçiçeği yağı konur. Isınınca erişte atılır, pembeleşene dek kavrulur. Üzerine suda bekletilmeden yıkanmış süzülmüş pirinç eklenir, 5 dakika kadar kavrulur.
Daha sonra üzerine nohut, suyuyla birlikte soğanlı et, tuz ve karabiber ek edilir. Tencerenin kapağı kapatılır.
Kaynama noktasına geldikten sonra ateş kısılır 10 dakika daha pişirilir. Yarım saat dinlendirilir.