Mustafa Kemal Atatürk, 102 yıl evvel bugün, Samsun’da Ulusal Uğraş’ın fitilini ateşledi.
Tarihi adımın atıldığı 19 Mayıs günü, her yıl coşkuyla kutlanmaya başladı.
Kutlamaların bayrama dönüşmesi ve şimdiki ismini alması ise yıllar içinde gerçekleşti.
ESKİ İSMİ ‘İDMAN BAYRAMI’YDI
Mayıs ayında gençlik etkinliklerinin geçmişi Cumhuriyet öncesi vaktine dayanıyor. Kutlamaların o zamanki ismi “İdman Bayramı” olarak geçiyordu.
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Öğretim Üyesi Bengül Bolat, Egzersiz Bayramı’yla ilgili, “İdman Bayramlarının birinci kere 2. Meşrutiyet devrinde kutlandığını biliyoruz. 1916 yılında Selim Sırrı Tarcan Bey’in teşebbüsüyle Kadıköy’de bulunan İttihat Spor Kulübü’nün çayırında yapılıyor. Yüksek atlama, sırıkla atlama, cirit atma, disk atma, 100 metre ve 800 metre koşuları üzere bir kadro etkinliklerle kutlanıyor.” dedi.
1926 YILINDA ‘GAZİ GÜNÜ’ OLARAK KUTLANDI
19 Mayıs, 1926 yılında ise lokal seviyede bayram olarak kutlanmaya başladı. Bolat, Atatürk’ün Samsun’a çıkıp Ulusal Uğraş’ı başlatmasının onuruna, Samsun halkı tarafından 1926 yılı prestijiyle birinci etapta “Gazi Günü” olarak mahalli bir bayram günü olarak kutlandığını belirti.
Osmanlı’da Antrenman Bayramlarını organize eden ve birebir vakitte Türkiye’de olimpik sporların öncüsü olan Selim Sırrı Tarcan, Cumhuriyet devrinde de bu teşebbüsünü sürdürdü.
Bolat, Selim Sırrı Tarcan’ın teşebbüsü üzerine maarif vekaleti jimnastik şenliklerini resmi bir halde kutlanmasını da kabul ettiğini belirterek, “Yani böylelikle 10 Mayıs 1928’de birinci olarak Ankara’da, 11 Mayıs’ta İstanbul, İzmir ve öteki Anadolu kentlerinde jimnastik şenliklerinin kutlanmaya başladığını görüyoruz” diye konuştu.
1935 YILINDA SPOR KULÜPLERİ ‘ATATÜRK SPOR GÜNÜ’ DÜZENLEDİ
Cumhuriyeti, Türk gençliğine emanet eden Atatürk’ün doğum günü olarak da kabul edilen 19 Mayıs günü, bu aktifliklerin birleştiği tarih oldu.
Bolat hususla ilgili şu bilgileri verdi:
“19 Mayıs gününün bir spor bayramı olarak kutlanmasındaki birinci teşebbüsün de tekrar Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nden geldiğini, bu kulübün Atatürk Spor Günü organize etmek için Galatasaray ve Fenerbahçe kulüpleri ile de görüş birliğine vardığını görüyoruz. Ve 24 Mayıs 1935’te verilen bir karar ile bugünün ismi Atatürk Günü olarak tasarlanıyor.”
SON ADINI 1981’DE ALDI
Kutlamaların ismi üzerindeki kararsızlığın birkaç yıl daha sürdüğünü aktaran Bolat konuşmasını şöyle sürdürdü:
“19 Mayıs günü kutlamaları, Atatürk Spor Günü, Atatürk Spor Merasimi, 19 Mayıs Şenlikleri, Atatürk Günü, Antrenman Bayramı, Atatürk Spor Bayramı, Jimnastik Bayramı, 19 Mayıs Antrenman Şenlikleri, Jimnastik Şenlikleri üzere bu türlü farklı farklı isimlerle anılıyor. 20 Haziran 1938 tarihinde ulusal bayram ve genel tatiller hakkında çıkarılan ek kanun ile “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kabul ediliyor.”
19 Mayıs kutlamaları son ismini Büyük Başkan’ın doğumunun 100’üncü yılında aldı. O günden beri “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanıyor.