Dünyada çocuklarda koronavirüs konusunda yapılmış geniş kapsamlı çalışmalara nazaran, koronavirüs çocukların yüzde 16 ila 19’unda belirti vermeden geçerken, belirti verenlerde en sık ateş, öksürük, boğaz ağrısı, burun doluluğu ve akıntısının görüldüğü ve bunlara baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk, karın ağrısı, mide bulantısı, kusmanın eşlik edebildiği görülmektedir.
Çocuklarda tat ve koku kaybının koronavirüs tanısı için kıymetli olduğunu söz eden Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Elif Dağlı, hastaların yüzde 8-12’sinde sık ve şiddetli nefes alma, yüzde 1’inde cilt döküntüsü görülebildiğini ve kelam konusu belirtilerin hastalığın yüküne işaret edebildiğini anlattı.
Dağlı, ender olsa da çocuklarda koronavirüsün hastaneye yatışı gerektiren yükte olabildiğini söyledi
BİRDEN FAZLA AĞIR HADİSEDE EŞLİK EDEN HASTALIK BULUNMUYOR
Hastaneye yatan çocukların yüzde 19’unun 2 aylıktan küçük süt çocukları, yüzde 42’sinin ise 12-17 yaş kümesi olduğunu söz eden Dağlı, hastaneye yatırılan çocukların üçte birinde ağır bakım tedavisi gerektiğini ve hastalığı ağır geçiren çocuklarda birden fazla vakit farklı bir kronik bir hastalık bulunmadığını söyledi.
Çocukluk yaş kümesinde ağır hastalığı işaret eden bulguların 24 saatten fazla devam eden ateş, iltihabı gösteren kan kıymetlerinde yükseklik, son bir ay içinde koronavirüs tanısı almış şahısla temas, kalp, cilt, mide-barsak, böbrek, teneffüs, hudut sistemi üzere birkaç organ sistemine ilişkin belirtilerin bir ortada olması olarak sıralayan Dağlı, “Her yaş çocukta görülebilen, Kovid teşhisinden 2-6 hafta sonra çıkan, çok organ sistemini etkileyen Multisistem İnflamatuar Sendrom (MIS-C) hayatı tehdit edebilen bir tablodur. Çocuk doktorlarının hastalığın toplum içinde artığı bu günlerde akılda tutması gereken bir teşhis olmuştur. Bu hastaların yüzde 73’ünde altta yatan hiçbir hastalık bulunmamaktadır. Düşmeyen ateş, cilt döküntüsü, gözlerde kızarma, mide-barsak sistemi bulguları ile Kawasaki hastalığını taklit edip, kalp ve merkezi hudut sistemine ilişkin klinik belirtiler de göstermektedir.” formunda konuştu.
KESİNLİKLE TEST YAPTIRIN
Çocukların virüsü yüzde 73 oranında bir erişkinden aldığını, öbür bir çocuktan alma oranının yüzde 5 kadar düşük olduğunu kaydeden Dağlı, çocukların konutta kaynak olay olmasının yüzde 8 civarında bulunduğunu belirtti.
Dağlı, çocuklarda geniz bölgesinde virüs birikimi erişkinlerden fazla olabildiği için testin en az erişkinlerde olduğu kadar emniyetli olduğuna ve koronavirüs olaylarının ağır olduğu bölgelerde çocukların viral enfeksiyon belirtileri hafif bile olsa test yapılması gerektiğine değinen Dağlı, tedaviye ait şu bilgileri verdi:
“Antibiyotik tedavisinin Kovid hastalığında yeri yoktur. Kovid tanısı alan çocukların yalnızca yüzde 6’sında eşlik eden öteki bir bakteri ve virüs saptanmıştır. İkincil enfeksiyon gelişmemesi için yaygın antibiyotik kullanmak toplumsal antibiyotik direnci geliştirebilir. Hafif hastalığı olan çocuklar bol sıvı almalı, dinlenmeli, gerekirse ateş düşürücü kullanmalıdır. Erişkinlerde teneffüs düşüncesinde faydalı olan kortizonun çocuklarda kullanımı için kâfi delil olmamakla birlikte nefes darlığı olduğunda uygulanması mümkündür. Ağır tablo gösteren çocuklarda damar yoluyla immunoglobulin ve kortizon uygulanmaktadır.”
BULAŞ KAYNAĞI OKUL DEĞİL, MESKEN
Salgının birinci aylarında çocukların pek hastalanmadıkları, hastalansalar bile hafif geçirdikleri ve virüsü yaymadıkları formunda düşünüldüğünü tabir eden Dağlı, ülkemizde birkaç aydır İngiliz mutasyonunu gösteren virüsün hükümran olması ve olay sayılarının süratle artmasının salgının özelliklerini değiştirdiğini ve artık çocuklarda da hastalık belirtileri görülmeye başladığını belirtti.
Ailelerin, eğitim kurumlarının ve karar vericilerin, çocuklarda koronavirüs konusundaki bilgilerini güncellemeleri gerektiğini söyleyen Dağlı, “Mutant virüsler görülünceye kadar çocuklar pandemi denkleminde yer bulamadılar, aşı çalışmaları çocukları kapsamadı. Son aylarda değişik aşı firmalarının çocukluk yaş aşı denemelerine başladılar, fakat yaygın uygulama için daha çok vakte ihtiyaç bulunmaktadır.” dedi.
En değerli tedbirin toplumdaki yayılımı durdurmak olduğunu belirten Dağlı, çocukların virüsü yetişkinlerden aldığına ve bulaş kaynağının okul değil mesken olduğuna dikkat çekerek, “Okulların kaynak üzere gösterilerek eğitime sıklıkla orta verilmesi çocuklarda birçok ruhsal probleme neden olmuştur, eğitim gereğince sunulmamıştır. Erişkinlerin pandemi kurallarına uymadığı, karar vericilerin toplumsal hareketliliği durdurmadığı şartlarda mutasyon gösteren virüslerin çeşitlenmesi ve çocukların hastalanmaya devam etmesi kaçınılmaz bir sonuçtur. Pandemi sırasında da çocuk sıhhati ve çocuk hakları gözetilmelidir.” sözlerini kullandı.