Anadolu’da “Baharın habercisi” olarak kabul edilen, Hızır ve İlyas peygamberlerin her yıl buluştuklarına inanılan “Hıdırellez”, yurdun birçok yerinde farklı ve bir o kadar da enteresan gelenek ve inanışlarla kutlanıyor.
Miladi takvime nazaran 5 Mayıs’a denk gelen Hıdırellez, ölümsüzlüğün peşine düşen ve karada rahmetin, canlılığın sembolü olan Hazreti Hızır ile denizlerdeki rahmeti temsil eden Hazreti İlyas’ın her yıl buluşmasını, suyla toprağın birleşmesini ve yaz kapısının açılmasını simgeliyor.
Bu yıl pandemi gölgesinde geçecek olan kutlamalar sonlu olsa da, Hıdırellez gelenek ve ritüelleri yaşatılmaya devam edecek..
Pekala Hıdırellezde neler yapılır? Hıdırellez ritüelleri nelerdir? İşte merak edilenler..
HIDIRELLEZ NEDİR?
“Hıdırellez”, Hıdır yani Hızır ve İlyas’ın buluşma günüdür. Yıl boyunca Hızır karada, İlyas denizde dara düşenlerin imdadına yetişir. 5 Mayıs buluşma ve hasbihâl günüdür.
Dara düşenlerin gül fidanı tabanında dileklerini hale büründürmeleri, umutlarını gül fidanının kuytusunda işleyerek gülün kollarına bağlamaları bu yüzdendir.
HIDIRELLEZ NE VAKİT 2021?
Hıdırellez Türk dünyasında kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu sayılarak kutlanmaktadır. Hıdırellez 2021 yılında 5 Mayıs Çarşamba akşamı başlayacak, 6 mayıs Perşembe ikindi ezanında bitecek.
HIDIRELLEZ NASIL KUTLANIR?
Anadolu’nun birçok yöresinde farklılık gösterse de Hıdırellez gecesi tutulan dileklerin gerçekleşeceğine, hastaların güzelleşeceğine, uğursuzlukların sona ereceğine, problemlere tahlil bulunacağına, kısmetin açılacağına, rahmetin artacağına inanılıyor.
Büyük kentlerin tersine kasaba ve köylerde Hıdırellez’e önemli bir biçimde hazırlanılıyor. Hızır’ın meskenleri ziyaret edeceğine inanıldığı için konutların içi, bahçeler pak tutuluyor.
Hızır’ın şifa dağıtıcı ve sıhhate kavuşturucu niteliklerine duyulan inancın tesiriyle, Hıdırellez gününde kuzu kesilmesi ve kuzu etiyle yapılmış yemekler yenmesi ile, şifa ve sıhhat bulma dileğiyle ateş üzerinden atlanması gelenekler ortasında bulunuyor.
Kuzu kurban edilmesi de sık rastlanan geleneklerden biri olarak dikkat çekiyor.
Anadolu’da Hıdırellez merasimleri ağaçlık ve yeşillik yerler, dere, göl ve su kenarlarında yapılıyor. Kimi vakit da türbe ve ziyaret yerlerinin etrafında toplanılıyor. Buralara Hıdırellez’in kutlandığı yer manasına gelen “Hıdırlık” ismi veriliyor.
HIDIRELLEZ RİTÜELLERİ
Yüz yıllardır kutlanan Hıdırellez’de, konuttaki eski eşyalar ve çalı çırpıyla yakılan “Hıdırellez ateşi” üzerinden tekerleme ve dualarla atlamak başta olmak üzere pek çok adet de tekrarlanıyor.
Bunlardan kimileri şöyle:
– Hıdırellez gecesi Hızır’ın yeryüzünde gezindiği ve dokunduğu yerlere feyz ve rahmet vereceği inancından hareketle, konutlardaki yiyecek ve içecek kaplarının, ambarların, cüzdanların ağızlarını gece boyunca açık bırakmak,
– Mal mülk edinmek maksadıyla, meskenin bahçesindeki toprak üzerinde istenen şeyin küçük bir maketini yapmak,
– Hızır’a ulaşacağı düşünülen dilekleri küçük bir kağıda yazarak akarsuya yahut denize atmak,
– Talih, kısmet ve bahtın açılması için süs eşyalarını maniler eşliğinde çiçeklere bağlayarak su dolu çömleğe atmak,
– Çocuk sahibi olmak için gül fidanının tabanına beşik resmi bırakmak,
– Bolluk ve rahmet için konutları kapıya gerçek değil kapıdan içeri yanlışsız süpürmek.
