Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.
Teklifin münasebetinde, 17 Aralık 2021 tarihli ve 7344 sayılı 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu ile merkezi idare bütçe masrafları için “1.750.957.322.000 Türk lirası ödenek tahsis edildiği” hatırlatılarak, “Ancak dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik ve jeopolitik gelişmeler sonucu genel fiyatlar düzeyinde kıymetli artışlar meydana gelmiş, münasebetiyle bütçe ödeneklerinde de artış yapılması muhtaçlığı doğmuştur. Ödenek gereksinimlerinin karşılanabilmesi maksadıyla merkezi idare kapsamındaki kamu yönetimleri bütçelerinin ‘personel giderleri’ ve ‘Sosyal Güvenlik Kurumuna devlet primi giderleri’ ekonomik kodlarını içeren tertiplerine yapılan ödenek eklemeleri dahil toplamda 1.080.515.421.000 Türk lirası ödeneğin eklenmesi teklif edilmektedir.” tabirlerine yer verildi.
Gerekçede şunlar kaydedildi:
“Ek ödenek gereksinimi; başta doğal gaz ve elektrik fiyatlarında yaşanan maliyet artışlarının vatandaşlarımıza yansıtılmaması için BOTAŞ’a yapılan kaynak transferleri, enflasyon nedeniyle kamu vazifelilerinin maaş ve fiyatlarında yapılan artışlar, emekli maaşlarında yapılan artışlar, toplumsal güvenliği olmayan vatandaşların sıhhat prim ödemeleri, patron prim teşviki ödemeleri üzere Toplumsal Güvenlik Kurumuna yapılan bütçe transferleri, kamu yönetimlerinin elektrik, akaryakıt ve yakacak alımları ile taşımalı eğitim, fiyatsız ders kitabı, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ile özel eğitim okullarında eğitim alan engelli bireylerin takviye eğitim sarfiyatları, savunma ve güvenlik kurumlarının ödenek gereksinimleri başta olmak üzere mal ve hizmet alım masraflarındaki artışlar, memur aylık katsayısındaki artışa bağlı olarak aile hekimliği hizmetlerine ait masraflar, engelli konutta bakım dayanakları ve 65 yaş üstü bakıma muhtaç yaşlıların ve engelli vatandaşlarımızın aylıklarındaki artışlar, birinci ve ortaöğretim öğrencilerine verilen burs ve harçlıklar, yurt dışına gönderilen öğrencilerin burs ve tahsil masraflarındaki artışlar, toplumsal yardım masraflarındaki artışlar, aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleksel eğitim gören, staj yahut tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilerin fiyatları için ödenecek devlet katkısı ödemeleri, hububat üretimi yapan çiftçilerimize ödenen ek girdi maliyet takviyesi, döviz kuru artışı nedeniyle memleketler arası kuruluşlara yapılacak üyelik aidatı ve katkı hissesi ödemelerindeki artışlar, hububat fiyatlarındaki artışların tüketicilere yansıtılmaması emeliyle TMO’ya yapılan görevlendirme masrafları ve öbür KİT görevlendirme masraflarındaki artışlar, maliyet artışları nedeniyle sermaye masraflarındaki artışlar, başta Elazığ, Malatya, Adıyaman ve İzmir vilayetlerinde yapılanlar olmak üzere afet konutlarının imal sarfiyatları ve öteki afet ziyanlarının karşılanması emeliyle yapılan sarfiyatlar ile faiz ve öbür masraflardaki artışlardan kaynaklanmaktadır.”
Gerekçede, Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Kontrat Kanunu kapsamında imza altına alınan Kamu Vazifelilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Devir Toplu Sözleşme’nin 5’inci hususunun birinci fıkrasında kamu işçisinin mali ve toplumsal haklarında 2022 yılının birinci periyodunda yüzde 5, ikinci periyodunda yüzde 7 artış yapılmasının kararlaştırıldığı belirtildi.
6’ncı Periyot Toplu Mukavele ile 2022 yılının birinci devri için belirlenen yüzde 5 oranının 19 Ocak 2022 tarihli ve 7351 sayılı Kanun’un 16’ncı unsuru ile yüzde 7,5 olarak yine düzenlendiği belirtilen münasebette, “Bu çerçevede 2022 yılının birinci periyodunda yüzde 5 oranında artırım öngörülmüş olsa da 7351 sayılı Kanun’la yüzde 2,5 oranında ek artırım verilmiş ve tıpkı devirde oluşan enflasyon farkı ile birlikte toplamda kamu işçisinin artırım oranı, yüzde 30,95 olarak gerçekleşmiştir. 2022 yılının ikinci devri için yüzde 7 oranında artırım öngörülmüş olmakla birlikte, enflasyon farkı nedeniyle bu oranın daha yüksek gerçekleşeceği görülmektedir.” sözleri kullanıldı.
Öte yandan 11 Ağustos 2021’de imzalanan 2021 Yılı Kamu Toplu İş Mukaveleleri Çerçeve Muahede Protokolü’nde kamu çalışanlarının brüt çıplak fiyatlarına 2022 yılının birinci periyodunda yüzde 5, ikinci devrinde yüzde 5 artış yapılacağının karar altına alındığı anlatılan münasebette, bununla birlikte 3 Şubat 2022’de yapılan Ek Çerçeve Muahede Protokolü ile 2022 yılının birinci devri için öngörülen yüzde 5 artırım oranının yüzde 7,5 olarak tekrar belirlendiği kaydedildi.
Bu kapsamda 2022 yılının birinci periyodunda yüzde 5 artırım öngörülmüş olsa da Ek Çerçeve Mutabakat Protokolü ile yüzde 2,5 ek artırım verildiği ve tıpkı devirde oluşan enflasyon farkının fiyatlara ayrıyeten yansıtıldığı bildirilen münasebette şu tabirler kullanıldı:
“2022 yılının ikinci devri için yüzde 5 oranında artırım öngörülmüş olmakla birlikte, enflasyon farkı nedeniyle bu oranın daha yüksek gerçekleşeceği görülmektedir. Öte yandan merkezi idare bütçe gelirlerinin; gayrisafi yurt içi hasıla deflatörü, TÜFE ve Yi-ÜFE, ihracat ve ithalat üzere makroekonomik göstergelerde beklenen değişiklikler, bu değişiklikler karşısında alınan proaktif kararlar ve birinci beş aylık bütçe gelir gerçekleşmeleri de göz önünde bulundurulduğunda Bütçe Kanunu gelir gayelerinin üzerinde gerçekleşeceği varsayım edilmektedir. Ek bütçe ödeneklerinin gerektireceği finansman gereksiniminin merkezi idare bütçe gelirlerindeki artışla karşılanması öngörülmektedir.
Merkezi idare bütçe gelir artış fiyatları, bu kanun teklifine bağlı (B) işaretli cetvelde gelir kalemleri prestijiyle yer almaktadır. Mali disiplin anlayışının ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin bütçe hakkının gereği olarak ek ödenek muhtaçlığı olan tertiplere yeteri kadar ödenek eklenerek kamu hizmetlerinin yürütülmesinde rastgele bir aksaklık oluşmaması hedefiyle bu kanun teklifi hazırlanmıştır.”